زبـان دیـن

بحث از زبان دین و نسبت آن با واقعیت و چگونگی آزمون گزاره های دینی از مسائل جدید فلسفه دین است; یعنی از زمانی که معرفت شناسی جدید (از زمان کانت به بعد) راه جزمگرایی در عقل اندیشی و اعتماد بی حد و مرز به عقل را مورد سؤال قرار داد و حدود عقل بشر مورد بحث جدّی قرار گرفت. فیلسوفان غربی سؤال از حدود فهم انسانی را به سئوال از حدود ناطقه بشری منتقل و پرسش از میزان نطق او را جایگزین پرسش از فهم او کردند. با طرح این سؤال در فلسفه علم که نسبت واقعیت با گزاره های طبیعی، نسبت تأیید است یا ابطال؟ نسبت اثبات است یا تحکیم؟ این سؤالها نیز جای طرح پیدا کرد که مدعیات دینی آیا قابل آزمون هستند یا نه؟ آیا واقعیت تاریخی می تواند صحنه بررسی و آزمودن حقانیت ادیان باشد؟ گزاره های دینی با معنا هستند یا بی معنا؟ و معنا داری آنها به چه معناست؟ برای پاسخ به این سئوالات، مسأله زبان دین مطرح شد. مقاله حاضر که از دائرة المعارف فلسفی paul edwards برگزیده شده است، توسط آقای آلستون که خود یک فیلسوف زبان است به نگارش درآمده است. او از میان مسائل مختلف زبان دین، به این مسأله پرداخته است که آیا دین، زبانی غیر از زبان علم دارد؟ او از کسانی است که زبان دین را زبانی معقول و البته غیر از زبان علم می داند و دیدگاههای مختلف در باب چگونگی معناداری گزاره های دینی را در قالب ارتباط انسان با خدا مطرح و نقد و بررسی می کند. o